De boom in

portret Rebekka De Wit

Een tijd geleden stond een artikel in de krant over klimaatdepressie. Het werd gedefinieerd als ‘verlammende somberte over toenemende klimaatverandering’. In het artikel werd een meisje geportretteerd dat al een tijd klimaattherapie volgde, omdat ze op den duur in bomen wilde klimmen om die te beschermen. Ze vertelde dat ze bijna was genezen omdat ze van de therapeut had geleerd ‘niet de hele wereld op haar schouders te dragen’.

Dit zou een slechte tijd zijn voor Jezus, dacht ik toen ik dat las. Hij zou waarschijnlijk die therapeut aangeraden krijgen, zodat hij zich wat minder verantwoordelijk zou voelen en met een busje door Europa kon gaan reizen.

Het meisje legde uit dat in haar therapie niet werd gesproken over ‘ziek zijn’, er werd vooral een antwoord gezocht op de vraag of iets functioneel is of niet. Daaruit leidt de behandelaar vervolgens af of ze gezond is of niet.

Ik vraag me af hoe gemeenschappelijke en individuele gezondheid zich tot elkaar verhouden. Het lijkt me niet ondenkbaar dat iemands angst voor een onleefbare planeet resulteert in gedrag dat de leefbaarheid van die planeet misschien zal verbeteren: een petitie beginnen, druk zetten op de politiek. Angst is voor je eigen functioneren misschien niet zo aangenaam, maar voor het grotere geheel wellicht wel.

Ik geloof dat het een veelgehoorde klacht is van psychiaters: dat problemen die eigenlijk problemen van ons allemaal zijn, van het systeem, individueel behandeld worden.

Onlangs werden de resultaten gepubliceerd van een onderzoek naar luchtvervuiling en gemoedstoestand. Op dagen dat er meer vuil in de lucht was, steeg ook het aantal burn-outs en depressies. Een trigger, werd het genoemd, niet per se een oorzaak. Ik vermoed echter dat er meer antidepressiva werden voorgeschreven dan er petities werden georganiseerd voor schone lucht.

Het meisje was in ieder geval van haar boosheid genezen en ik vraag me af of ze die nog zou kunnen terugvinden. Ze zag eruit als iemand die niet veel nodig had om te ontvlammen, maar ik maakte me er wel zorgen over. Of ze zonder de motor van de boosheid nog wel een boom in zou klimmen om daar vervolgens niet meer uit te komen, om die te beschermen, zoals die vrouw die jarenlang in een sequoia zat.

De sequoia is gered. Dat wil zeggen: van de zaag van de mens. Nu er zoveel bosbranden woeden, is het veel moeilijker om de bomen te beschermen. Een paar weken geleden stonden honderden vrijwilligers bomen in aluminiumfolie in te pakken in Californië, waaronder General Sherman, de oudste boom ter wereld, die een omtrek heeft van 35 meter. Ze werden ingepakt om ze te beschermen tegen de bosbranden. In de weken daarna zaten allemaal mensen met luchtwegklachten bij de dokter.

Ik stel me voor dat die wachtkamer iets feestelijks had. Of vurigs. Iedereen met roetplekken op het gezicht en een diepe hoest als prijs voor het beschermen van die eeuwenoude wezens. Ongetwijfeld zullen er veel The lord of the rings-fans bij hebben gezeten, die op de een of andere manier geloven dat het bos leeft. Misschien ook wel Suzanne Simard, die Op zoek naar de moederboom schreef, waarin ze aantoont dat bossen gemeenschappen zijn die voortdurend met elkaar communiceren.

Misschien liep men daarna via de apotheek naar het Congres, of naar het een of ander groot plein waarvan men zegt dat je woede daar niet ontaardt in verlamming, maar in een lied, of zelfs in een beweging.

Link naar de column.