Als kind was ik nogal onder de indruk van het verhaal uit het Oude Testament waarin twee vrouwen met één baby aankomen bij koning Salomon en allebei claimen dat het hun baby is. Salomon stelt voor om de baby in tweeën te hakken, zodat ze allebei een halve hebben. Een van de vrouwen protesteert en zegt dat de andere vrouw de baby mag hebben. Salomon zegt vervolgens dat de protesterende vrouw de moeder moet zijn, want haar reactie getuigt van echte moederliefde. Zij houdt genoeg van het kind om het los te laten.
Er zijn ook andere verhalen waarin een of andere figuur gewoon naar het paleis komt, een allegorie aan zijn koning vertelt en die koning ineens zelf zijn machtsmisbruik ziet. Als er een probleem was, kon je aankloppen bij de macht.
Toen Ursula von der Leyen tweette dat ze het geweld van Hamas veroordeelde, zocht ik ook een deur om bij aan te kloppen. (Ze had de memo’s toch wel gekregen? De ongrondwettelijke muur, ongrondwettelijke nederzettingen, de 64 dode kinderen in Gaza?) Voor de meeste mensen die opgroeien met de Bijbel is het op latere leeftijd een schok of bevrijding dat God misschien niet bestaat. Voor mij was het een schok dat het paleis eigenlijk onvindbaar is en de koning niet zo ontvankelijk.
Het zou natuurlijk kunnen dat zo’n inzicht, een verhaal dat breekt, helemaal niet gebeurt zoals in verhalen wordt beschreven, namelijk dat het één moment is en de koning dan even niks meer kan zeggen. Vervolgens zwelt de muziek aan, samen met de tranen van de protagonist en de kijker. Misschien is het eerder een schaal in plaats van een moment. Iets waardoor je op een dag een totaal andere opvatting bent toegedaan en niet weet hoe je daar bent uitgekomen. In Bijbelse tijden werd natuurlijk ook nog niet zoveel geld uitgegeven aan mediatraining en campagne. Daar kon je een koning nog bij de lurven grijpen, onbewapend als het ware.
Overigens vind ik het vrij onvoorstelbaar dat de vrouw die de baby had gestolen van de moeder, en dus verlangde naar een kind, genoegen zou nemen met een halve baby. Dat lijkt me niet echt een vervulling van je kinderwens. Bovendien valt het niet uit te sluiten dat de echte moeder een postnatale depressie had en niet in staat was voor haar kind te zorgen.
In een gedicht van de Canadees-Israëlische schrijfster Maya Tevet Dayan staat dat ze nu valt onder de categorie ‘vrouwen en kinderen’, die moeten thuisblijven en schuilen voor het geweld. ‘Male territory took over my house, took over my children, took over my nights. At no point in my life do I remember meeting another woman and wanting to kill her and destroy her children. (…) I refuse to destroy the souls of my children or that of an entire generation of children in the name of the Male Game. It’s time we tell a new story.’
Ik stuurde haar een e-mail met de vraag hoe ze dat voor zich zag, dat nieuwe verhaal. Het duurde uren voor ik die mail geformuleerd kreeg, omdat ik me geneerde voor de vraag.
Ze antwoordde kort, goddank. Dat ze niet wilde ingaan op de politieke situatie van de regio, maar dat ze gelooft in brede en diepe verhalen. In de dagen daarna vroeg ik me af wat brede en diepe verhalen zijn. Ik googelde, vond een boek over oceanen, dat ik voor de zekerheid maar bestelde. Bij de oceaan beginnen, volgens mij was dat ook de volgorde die God hanteerde.
Een link naar de column.